Thơ ĐAN MẠCH - H. C. Andersen

Hans Christian Andersen  (02 tháng 4 năm 1805 – 04 tháng 8 năm 1875) – nhà văn, nhà thơ Đan Mạch, tác giả nổi tiếng thế giới qua những truyện cổ tích cho trẻ em và người lớn.

Tiểu sử:

Hans Christian Andersen sinh tại thành phố Odense trên đảo Funen. Cha, Hans Andersen (1782-1816), là một thợ đóng giày và mẹ, Anne Marie Andersdatter (1775-1833), là một thợ giặt từ một gia đình nghèo. Vốn là một đứa bé có ngoại hình không dễ gây thiện cảm cùng với tính khí lóng ngóng nên cậu bé Andersen rất sợ đến trường vì ở trường tiểu học thời đấy người ta rất hay đánh những đứa trẻ không có cảm tình. Mẹ đã gửi Andersen vào một trường từ thiện, nơi có nhiều trẻ em người Do Thái học, ở đây không có sự kỳ thị cũng như không bị ai đánh.

Những câu chuyện cổ tích đầu tiên Andersen được nghe bố đọc cho nghe là cuốn “Nghìn lẻ một đêm”, cùng với những câu chuyện, bố còn hát cho cậu bé nghe những bài dân ca Đan Mạch. Thời nhỏ, Andersen cũng thường trò chuyện với những bệnh nhân tâm thần, nơi mà bà ngoại làm việc ở đó. Cậu bé cũng tỏ ra thích thú trò chuyện với họ và sau này, chính nhà văn cũng viết rằng ông “trở thành nhà văn nhờ những câu chuyện và bài hát của cha và những câu chuyện của những người tâm thần”.

Năm 1816, sau khi bố mất, cậu bé đã phải làm việc để kiếm sống. Đầu tiên cậu làm thợ dệt, sau đó là thợ may và cuối cùng làm việc ở một nhà máy thuốc lá. Năm 1819, sau khi kiếm được ít tiền chàng trai mua được đôi giày đầu tiên và quyết định đến Copenhagen. Khi mẹ hỏi về nguyên nhân của việc ra đi, chàng trai đã trả lời mẹ rằng: “Đi để làm người nổi tiếng”. Ba năm đầu tiên tại Copenhagen, Andersen làm diễn viên trong các nhà hát. Ông có chất giọng cao nên được nhận vào Nhà hát Hoàng gia Đan Mạch. Sự nghiệp này kết thúc nhanh chóng khi ông vỡ giọng. Một người bạn đã khuyên ông làm thơ. Từ đó, Andersen chuyển hẳn sang viết văn.

Trong những năm 1826-1827 Andersen đã công bố những bài thơ đầu tiên và đã nhận được đánh giá tích cực từ các nhà phê bình. Năm 1835, Andersen công bố tác phẩm “Những chuyện kể cho trẻ em” và trở nên nổi tiếng khắp châu Âu. Thời kỳ sau đó ông cũng đã công bố một số tiểu thuyết như: Hai bà Nam tước (1849); Tồn tại hay không tồn tại (1857); Peer hạnh phúc (1870). Tuy vậy đỉnh cao trong sáng tạo của Andersen là những câu chuyện cổ tích của ông. Andersen trở thành  nhà văn tên tuổi thế giới là nhờ những câu chuyện này.

Năm 1872, Andersen bị ngã từ trên giường, ông bị thương rất nặng và không bao giờ hồi phục, mặc dù ông đã sống thêm ba năm sau đó. Ông qua đời vào ngày 04 tháng 8 năm 1875 và được chôn cất tại nghĩa trang Assistens ở Copenhagen.

Tác phẩm:

Truyện cổ tích (nhiều tập)

Tiểu thuyết:

*Hai bà Nam tước (De to Baronesser, 1849)

*Tồn tại hay không tồn tại (At være eller ikke være, 1857)

*Peer hạnh phúc (Lykke-Peer, 1870)

Thơ:

*Chúa Giêsu Hài Đồng trong máng cỏ (Barn Jesus i en Krybbe laae)

*Đan Mạch quê hương tôi (Danmark mit fædreland)

*Tôi có nỗi sợ hãi chưa từng (Jeg har en Angst som aldrig før)

*Người phụ nữ và những quả trứng (Konen med Æggene)

*Mẹ và con (Moderen med Barnet)

Một số bài thơ:

 ĐAN MẠCH QUÊ HƯƠNG TÔI

(Danmark, mit Fædreland)

Ở Đan Mạch là nơi tôi ra đời

Tất cả đời tôi bắt đầu từ đó

Bằng tiếng Đan Mạch mẹ hát ru nôi

Và kể tôi nghe từng câu chuyện cổ.

Tôi yêu người, những ngọn sóng biển khơi

Tôi yêu người, hỡi những gò mộ cổ

Những vườn hoa ngát hương và đồng cỏ

Tôi yêu người, Đan Mạch, quê hương tôi!

Đâu mùa hè dệt thảm bằng hoa tươi

Rực rỡ hơn nơi này và phong phú?

Đâu ánh trăng sáng ngời và rạng rỡ

Tốt tươi hơn, xinh đẹp những cây sồi?

Tôi yêu người, những đồng cỏ, ngọn đồi

Yêu lá cờ đỏ với hình thập tự

Tôi nhìn thấy Chúa vinh quang trong đó

Tôi yêu người, Đan Mạch, quê hương tôi!

Người đứng đầu các nước Bắc Âu này

Thắng nước Anh – dù bây giờ khiêm tốn

Vùng đất nhỏ, nhưng địa cầu rộng lớn

Vẫn nghe khúc ca thân thuộc của người.

Hỡi những cánh đồng xanh, tôi yêu người

Nơi đã từng chứng kiến bao trận thắng

Chúa sẽ hồi sinh biết bao kỷ niệm

Tôi yêu người, ơi Đan Mạch của tôi!

Quê hương xứ sở nơi tôi ra đời

Nơi mỗi ngọn đồi, nơi từng bông lúa

Nơi ngọt ngào từng lời ru của mẹ

Như lời ca tiếng nhạc của lòng tôi.

Gió thổi từ vách đá biển xa xôi

Nghe rõ tiếng bầy thiên nga làm tổ

Xứ sở của biết bao câu chuyện cổ

Tôi yêu người, Đan Mạch, quê hương tôi!

Danmark, mit Fædreland

I Danmark er jeg født, der har jeg hjemme,

der har jeg rod, derfra min verden går;

du danske sprog, du er min moders stemme,

så sødt velsignet du mit hjerte når.

Du danske, friske strand,

hvor oldtids kæmpegrave

stå mellem æblegård og humlehave.

Dig elsker jeg! - Danmark, mit fædreland!

Hvor reder sommeren vel blomstersengen

mer rigt end her ned til den åbne strand?

Hvor står fuldmånen over kløverengen

så dejligt som i bøgens fædreland?

Du danske, friske strand,

hvor Dannebrogen vajer -

Gud gav os den - Gud giv den bedste sejer! -

Dig elsker jeg! - Danmark, mit fædreland!

Engang du herre var i hele Norden,

bød over England - nu du kaldes svag;

et lille land, og dog så vidt om jorden

end høres danskens sang og mejselslag.

Du danske, friske strand,

plovjernet guldhorn finder -

Gud giv dig fremtid, som han gav dig minder!

Dig elsker jeg! - Danmark, mit fædreland!

Du land, hvor jeg blev født, hvor jeg har hjemme,

hvor jeg har rod, hvorfra min verden går,

hvor sproget er min moders bløde stemme

og som en sød musik mit hjerte når.

Du danske, friske strand

med vilde svaners rede,

I grønne øer, mit hjertes hjem hernede!

Dig elsker jeg! - Danmark, mit fædreland.

LỜI XIN LỖI CỦA TÔI

(Min Undskyldning)

Hãy để người ta nhận xét

Về những bài thơ của tôi

Ở đó người ta tìm được

Lỗi lầm ở khắp mọi nơi.

Cứ để người ta nhận xét

Nếu như họ muốn điều này

Rằng cả nhà thơ Hai-nơ

Cũng chỉ là người cóp nhặt.

Cứ việc để cho sự thật

Sẽ giống với những lời tôi

Bởi vì những lỗi lầm này

Chỉ thần tình yêu có được.

Min Undskyldning

Om mine Digte

Man sige vil

At her det neppe

Gik rigtigt til.

Ja, til slig Tale

Man er parat,

At de fra Heine

Er' Plagiat.

Ak, hvis de ligne,

Er jeg dog fri:

Gud Amor ene

Er Skyld deri.

BÀI CA CUỐI CÙNG CỦA NHÀ THƠ

(Digterens sidste Sang)

Đã đến lúc, cái chết hãy mang tôi

Về nơi cuối trời, về nơi xa lạ

Tôi sẽ không hỏi đi về đâu, không hỏi

Đường đời tôi đi theo lệnh ChúaTrời.

Những gì tôi cho người, không phải của tôi

Đấy là những gì tôi nhận từ Đức Chúa

Tôi không đếm, không đo, không đánh giá

Tôi chỉ hát như con chim của Người thôi.

Vĩnh biệt nhé, hoa hồng đỏ, hồng tươi

Vĩnh biệt nhé bạn bè, vĩnh biệt nhé

Tôi mang lòng biết ơn khi từ giã

Với những gì đã nhận, đã cho đời. 

Vô cùng biết ơn Chúa đã cho tôi

Vô cùng biết ơn những gì đang đến

Hãy mang tôi vào thời gian như biển

Vào mùa hè vô tận đến muôn đời.

Digterens sidste Sang

Løft mig kun bort, du stærke Død,

Til Aandens store Lande,

Jeg gik den Vej, som Gud mig bød,

Fremad, med oprejst Pande.

Alt, hvad jeg gav, Gud, det var dit,

Min Rigdom ej jeg vidste;

Hvad jeg har øvet er kun lidt,

Jeg sang som Fugl paa Kviste.

Farvel, hver Rose frisk og rød,

Farvel, I mine Kjære!

Løft mig kun bort, du stærke Død,

Skjøndt her er goft at være!

Hav Tak, o Gud, for hvad du gav,

Hav Tak for hvad der kommer!

Flyv, Død, henover Tidens Hav,

Bort til en evig Sommer.



HOA HỒNG VÀ SAO

Tôi biết hai ngôi sao lấp lánh giữa bầu trời
Tôi thấy hai bông hồng trên mặt đất tuyệt đẹp.
Một giọt nước mắt từ những ngôi sao rơi
Và giọt sương tưới lên những bông hoa đẹp.

Vẻ đẹp sống động này tôi quí nhất đời
Tôi yêu chúng hơn cả bầu trời mặt đất…
Chẳng lẽ tôi buồn và tôi mong vô ích?
Chẳng lẽ sao và hoa này không thuộc về tôi!..