Thơ LA MÃ - Catullus

Gaius Valerius Catullus (84 tr. CN – 54 tr. CN) – nhà thơ La Mã cổ đại thế kỉ I tr. CN, người nổi tiếng nhất trong nhóm các nhà thơ mới (neoteroi).

Tiểu sử:
Catullus sinh ở Verona, miền bắc Ý. Gia đình có lẽ là rất giàu có vì sử sách còn chép là Caesar nhiều lần làm khách ở nhà bố của Catullus, còn Catullus cũng có một villa ở Sirmio, bên hồ Garda và một villa ở vùng đồi Sabina. Thời tuổi trẻ Catullus lên Roma, có ý định buôn bán tàu bè nhưng vì thiếu kinh nghiệm thực tế trong nghề này nên chỉ tập trung vào thơ ca. Catullus tham gia nhóm các nhà thơ mới (neoteroi) và trở thành nhà thơ xuất sắc nhất của nhóm này.

Di sản thơ ca mà Catullus để lại còn đến ngày nay gồm 116 bài thơ dài ngắn khác nhau (từ 2 câu đến 480 câu). Nổi tiếng nhất là những bài thơ tình viết về người đẹp Lesbia. Tên thật của Lesbia là Clodia, vợ của một quan lớn trong triều và là chị gái của Publius Clodius Pulcher, địch thủ chính trị của Cicero. Theo truyền thuyết thì Lesbia là một phụ nữ xinh đẹp và đỏng đảnh, coi nhà thơ trẻ tuổi và tài năng Catullus là một người tình, nhưng với Catullus thì khổ sở vì mối tình này. Năm 56 tr. CN, em trai mất, Catullus viết một số bài thơ về sự kiện này. Đầu năm 57 tr. CN, Catullus đến thăm người bạn thơ Memmius ở Bithynia, vùng Tiểu Á. Catullus hy vọng nhiều vào chuyến đi này nhưng kết quả không được như mong muốn. Sự thất vọng này được thể hiện trong một số bài thơ viết về Memmius. Một năm sau, Catullus quay trở lại Roma, viết nhiều bài thơ về cuộc sống xã hội đương thời. Catullus mất ở Roma năm 30 tuổi, ngày tháng chính xác không rõ.

Thư mục:

* The Poems of Catullus. University Press of America, 2002

* Catullus. Oxford: Oxford University Press, 1900

LỜI THỀ CỦA PHỤ NỮ

Em bảo tôi: em chỉ muốn trở thành người vợ của anh
Ngay cả thần Jupiter không muốn điều như thế.
Em nói vậy. Nhưng phụ nữ khi yêu bên tai người tình thỏ thẻ
Những lời bay lên trời, chui xuống nước rồi vội vã trôi nhanh.


TÔI CĂM THÙ – TÔI YÊU

Tôi căm thù nhưng mà yêu. Xin đừng hỏi tôi tại vì sao như vậy
Tự mình, tôi không biết tại vì sao, chỉ thấy mệt mỏi, rã rời.



CẢ GHÉT VÀ YÊU

Cả ghét và yêu sôi sục trong lòng tôi
Người hỏi “tại vì sao” ư?. Tôi không biết
Nhưng sức mạnh cả hai đều rất mãnh liệt
Sôi sục trong tim này, tôi khổ lắm người ơi.


CHỨNG CỚ CỦA TÌNH YÊU

Lesbia chửi rủa tôi. Không im lặng dù chỉ trong
khoảnh khắc.
Tôi xin thề rằng em làm thế bởi vì yêu!
Tôi cũng chửi rủa em. Bởi không thể nào làm khác
Và xin thề rằng tôi làm thế cũng chỉ bởi vì yêu!

HÃY SỐNG HÃY YÊU

Lesbia, ta hãy sống, hãy yêu nhau
Mặc ai già cả thở dài than vắn
Ta sẽ không cho họ một cắc nào
Mặc kệ mặt trời cứ lên rồi lặn.
Em hãy nhớ rằng ngày của ta chóng tàn
Ta về ngủ trong đêm dài vô tận
Hãy hôn anh nghìn nụ hôn cháy bỏng
Rồi lại một nghìn, rồi lại một trăm
Còn khi đã hôn nhau cả trăm ngàn lần
Không cần biết và ta không cần đếm
Để ai ganh tỵ về ta đừng nói nhảm
Rằng hai chúng mình…
Đã hôn nhau cả vạn, cả ngàn.