Johann Wolfgang von Goethe (28/8/1749 – 23/2/1832) – nhà bác học, nhà tư tưởng, nhà thơ Đức, tác giả của “Faust” vĩ đại.
Goethe sáng tạo trong nhiều thể loại khác nhau: thơ, kịch, sử thi, tự truyện v.v. Goethe trở thành nhà tư tưởng chính của phong trào “Bão tố và Xung kích” (Sturm und Drang) – một trào lưu nghệ thuật nổi bật của Đức ở thế kỷ XVIII và là một trong những trào lưu nghệ thuật nổi tiếng và quan trọng nhất của thời kỳ Khai sáng (Age of Enlightenment). Cùng với Friedrich Schiller, Johann Gottfried Herder và Christoph Martin Wieland, ông đã hình thành một xu hướng mới trong văn học Đức, được gọi là “Chủ nghĩa cổ điển Weimar” (Weimar Classicism). Tiểu thuyết “Những năm tháng học nghề của Wilhelm Meister” (Wilhelm Meisters Lehrjahre) của Goethe đã đặt nền móng cho tiểu thuyết giáo dục của thời kỳ Khai sáng. Các tác phẩm của Goethe, đặc biệt là bi kịch “Faust”, được công nhận là kiệt tác của văn học Đức và thế giới.
Tiểu sử:
Goethe sinh ở Frankfurt am Main. trong ngôi nhà mà ngày nay là bảo tàng có tên gọi là “Ngôi nhà Goethe” (Goethe-Haus). Bố là Johann Caspar Goethe, một vị quan của triều đình, mẹ là Catharina Elisabeth Textor, con gái của Thị trưởng thành phố. Từ nhỏ được bố và các thầy tư dạy các môn học phổ thông và các thứ tiếng: Đức, Hy Lạp, Latinh, Anh, Pháp, Ý, Do Thái... Goethe yêu thích hội họa và văn chương từ bé, 8 tuổi đã biết làm thơ.
Từ năm 1765 đến năm 1768, Goethe học luật ở Đại học Leipzig nhưng ông tỏ ra không thích môn luật mà chỉ yêu thích thơ ca. Thời kỳ này Goethe yêu cô Anna Katharina Schönkopf và làm nhiều bài thơ tặng cô gái này. Năm 1767 ông xuất bản tập thơ đầu tiên: Cuốn sách Annette (Das Buch Annette), một số bài thơ ông viết thời kỳ này bị thất lạc vì ông không lưu lại. Năm 1768 ông trở về Frankfurt và bị bệnh, phải nằm viện một thời gian dài. Năm 1770 ông quay lại học Đại học luật ở Strasbourg và tốt nghiệp năm 1771. Ở đây, ông gặp và kết bạn với Johann Gottfried Herder, người có sự ảnh hưởng đến việc phát triển tài năng của Goethe sau này. Chính Herder là người đã khơi dậy lòng yêu thích Shakespeare, Ossian và thơ ca dân gian ở Goethe. Trong một chuyến đi về làng Sesenheim, Goethe đem lòng yêu mến cô Friederike Brion, nhiều bài thơ nổi tiếng như: Gặp gỡ và chia ly (Willkommen und Abschied); Khúc hát tháng năm (Mailied), được viết trong thời kỳ này.
Từ năm 1765 đến năm 1768, Goethe học luật ở Đại học Leipzig nhưng ông tỏ ra không thích môn luật mà chỉ yêu thích thơ ca. Thời kỳ này Goethe yêu cô Anna Katharina Schönkopf và làm nhiều bài thơ tặng cô gái này. Năm 1767 ông xuất bản tập thơ đầu tiên: Cuốn sách Annette (Das Buch Annette), một số bài thơ ông viết thời kỳ này bị thất lạc vì ông không lưu lại. Năm 1768 ông trở về Frankfurt và bị bệnh, phải nằm viện một thời gian dài. Năm 1770 ông quay lại học Đại học luật ở Strasbourg và tốt nghiệp năm 1771. Ở đây, ông gặp và kết bạn với Johann Gottfried Herder, người có sự ảnh hưởng đến việc phát triển tài năng của Goethe sau này. Chính Herder là người đã khơi dậy lòng yêu thích Shakespeare, Ossian và thơ ca dân gian ở Goethe. Trong một chuyến đi về làng Sesenheim, Goethe đem lòng yêu mến cô Friederike Brion, nhiều bài thơ nổi tiếng như: Gặp gỡ và chia ly (Willkommen und Abschied); Khúc hát tháng năm (Mailied), được viết trong thời kỳ này.
Những năm từ 1775 đến 1785, Goethe sống ở Weimar, vừa là bạn, vừa là cố vấn cho quận công Karl August, ông tham gia vào nhiều công việc quan trọng trong bộ tài chính, bộ giao thông và nghiên cứu nhiều môn khoa học khác ngoài thơ ca. Thời gian này ông hai lần đi sang Ý du lịch và nghiên cứu các nhà thơ cổ La Mã. Năm 1794 ông kết bạn với Friedrich Schiller và chủ yếu sống ở Weimar.
Năm 1806, một lần dạo chơi trong công viên ở Weimar, Goethe gặp người đẹp Christiane Vulpius, chính xác hơn là người đẹp đã bước đến nhờ Goethe đọc thơ của anh trai mình. Thơ của anh trai không hay nhưng Christiane Vulpius rất đẹp, và con tim nhà thơ đã rung động. Cuộc hôn nhân của ông với Christiane Vulpius là nguồn cảm hứng cho ông viết Những khúc bi ca La Mã (Römische Elegien, 1790) và nhiều bài thơ tình nổi tiếng.
Ngoài thơ (gần 1600 bài), Goethe còn viết tiểu thuyết, truyện, giai thoại và danh ngôn... Đỉnh cao sáng tạo của ông là kiệt tác “Faust”, tác phẩm mà ông viết xong vào những ngày tháng cuối của cuộc đời mình.
Goethe mất ở Weimar ngày 22 tháng 3 năm 1832. Cháu nội và là hậu duệ cuối cùng của nhà thơ vĩ đại là Walther Wolfgang von Goethe (1818 – 1885), cũng như em trai và em gái của ông, không có con cháu nối dõi. Trên bia mộ của người cháu nội này có khắc dòng chữ: “Cùng với ông, triều đại Goethe đã kết thúc, cái tên còn tồn tại mãi” (Mit ihm erlosch Goethes Geschlecht, dessen Name alle Zeiten überdauert/ With him ends Goethe's dynasty, the name will last forever).
Năm 1806, một lần dạo chơi trong công viên ở Weimar, Goethe gặp người đẹp Christiane Vulpius, chính xác hơn là người đẹp đã bước đến nhờ Goethe đọc thơ của anh trai mình. Thơ của anh trai không hay nhưng Christiane Vulpius rất đẹp, và con tim nhà thơ đã rung động. Cuộc hôn nhân của ông với Christiane Vulpius là nguồn cảm hứng cho ông viết Những khúc bi ca La Mã (Römische Elegien, 1790) và nhiều bài thơ tình nổi tiếng.
Ngoài thơ (gần 1600 bài), Goethe còn viết tiểu thuyết, truyện, giai thoại và danh ngôn... Đỉnh cao sáng tạo của ông là kiệt tác “Faust”, tác phẩm mà ông viết xong vào những ngày tháng cuối của cuộc đời mình.
Goethe mất ở Weimar ngày 22 tháng 3 năm 1832. Cháu nội và là hậu duệ cuối cùng của nhà thơ vĩ đại là Walther Wolfgang von Goethe (1818 – 1885), cũng như em trai và em gái của ông, không có con cháu nối dõi. Trên bia mộ của người cháu nội này có khắc dòng chữ: “Cùng với ông, triều đại Goethe đã kết thúc, cái tên còn tồn tại mãi” (Mit ihm erlosch Goethes Geschlecht, dessen Name alle Zeiten überdauert/ With him ends Goethe's dynasty, the name will last forever).
Tác phẩm chính:
– Cuốn sách Annette (Das Buch Annette)
– Clavigo (Clavigo, 1774)
– Nỗi đau của chàng Werther (Die Leiden des jungen Werther, 1774)
– Torquato Tasso (Torquato Tasso, 1780-1789)
– Chúa rừng (Der Erlkönig, 1782)
– Egmont (Egmont, 1788)
– Những khúc bi ca La Mã (Römische Elegien, 1790)
– Faust (Faust, 1774-1832)
– Lý thuyết màu sắc (Zur Farbenlehre, 1810)
– Divan Tây – Đông (West-östlicher Divan, 1819)
Một số bài thơ
1.GỬI MIGNON
Bay trên trời chiếu sáng
Xe mặt trời màu vàng
Tỏa sáng tận xa xăm
Nhưng than ôi, gần sáng
Trong con tim sâu thẳm
Thức dậy nỗi đau buồn.
Đêm nghiệt ngã cùng ta
Vỗ về những giấc mơ
Giờ khắc trôi chầm chậm
Nhưng than ôi, gần sáng
Trong con tim sâu thẳm
Đan kết nỗi buồn xưa.
Tưởng nhớ tháng ngày qua
Dưới bầu trời mờ xa
Những con tàu cập bến
Nhưng ở trong lòng ta
Một nỗi buồn cay đắng
Không đi khỏi bao giờ.
Ta ngỡ là khỏe mạnh
Mặc áo quần sang trọng
Chỉ dành cho ngày vui
Nhưng những ai chào đón
Có ai người cảm nhận
Trong tim ta ngậm ngùi.
Mặc lòng khóc cay đắng
Nhưng nước mắt ta chùi
Giá như đau khổ này
Đưa ta về ngôi mộ
Thì từ lâu ta đã
Ngủ yên trong đất rồi.
______________
Nỗi Buồn Mignon
2.MIGNON I
Anh có biết nơi mà hoa chanh nở
Trong vườn xanh cam lấp lánh ánh vàng
Giữa trời xanh thổi nhẹ nhàng ngọn gió
Nguyệt quế trên cao và lặng lẽ kim nương?
Anh có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Người yêu ơi, em muốn đến cùng anh.
Anh có biết ngôi nhà có cột đỡ mái tranh
Sáng sủa trong phòng, ngoài mái hiên tĩnh lặng
Những bức tượng đá đứng nhìn em như muốn
Hỏi: “Có điều gì đã xảy đến với con?”
Anh có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Người đỡ đầu, em muốn đến cùng anh.
Cha có biết ngọn đồi, nơi mây phủ con đường?
Con la tìm trong sương đường đi của nó
Trong hang tối có con rồng giống cũ
Tiếng đá rơi và thác réo ầm ầm
Cha có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Cha thân yêu, chúng ta hãy lên đường!
Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn
Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn,
Im dunkeln Laub die Goldorangen glühn,
Ein sanfter Wind vom blauen Himmel weht,
Die Myrte still und hoch der Lorbeer steht,
Kennst du es wohl?
Dahin, dahin
Möcht ich mit dir, o mein Geliebter, ziehn.
Kennst du das Haus? Auf Säulen ruht sein Dach,
Es glänzt der Saal, es schimmert das Gemach,
Und Marmorbilder stehn und sehn mich an:
Was hat man dir, du armes Kind, getan? —
Kennst du es wohl?
Dahin, dahin
Möcht ich mit dir, o mein Beschützer, ziehn.
Kennst du den Berg und seinen Wolkensteg?
Das Maultier sucht im Nebel seinen Weg,
In Höhlen wohnt der Drachen alte Brut,
Es stürzt der Fels und über ihn die Flut;
Kennst du ihn wohl?
Dahin, dahin
Geht unser Weg! o Vater, lass uns ziehn!
3.MIGNON II
Chỉ những ai khao khát
Hiểu được nỗi buồn tôi!
Cô đơn và tách biệt
Với tất cả niềm vui
Tôi nhìn lên bầu trời
Nhìn về xa tít tắp
Người tôi yêu dấu nhất
Ở tận chốn xa vời.
Lòng tôi như lửa đốt
Đầu óc tôi rối bời
Chỉ những ai khao khát
Hiểu được nỗi buồn tôi!
Nur wer die Sehnsucht kennt
Nur wer die Sehnsucht kennt
Weiß, was ich leide!
Allein und abgetrennt
Von aller Freude,
Seh ich ans Firmament
Nach jener Seite.
Ach! der mich liebt und kennt,
Ist in der Weite.
Es schwindelt mir, es brennt
Mein Eingeweide.
Nur wer die Sehnsucht kennt
Weiß, was ich leide!
4.MIGNON III
Anh đừng hỏi, đừng bắt em thừa nhận
Bí mật là điều bắt buộc với em
Em muốn trao anh tất cả nỗi niềm
Nhưng số phận em không hề mong muốn.
Ở nơi mặt trời mọc lên rồi lặn
Trên những cánh đồng bao phủ bóng đêm
Đá cũng mở ra lồng ngực của mình
Để kiếm đường cho nước nguồn chảy xuống.
Ai cũng muốn trong vòng tay người bạn
Thổ lộ ra nỗi cay đắng của mình
Chỉ riêng em thề khép chặt cõi lòng
Và chỉ ông trời mới mong mở chúng.
Heiß mich nicht reden, heiß mich schweigen
Heiß mich nicht reden, heiß mich schweigen,
Denn mein Geheimnis ist mir Pflicht,
Ich möchte dir mein ganzes Innre zeigen,
Allein das Schicksal will es nicht.
Zur rechten Zeit vertreibt der Sonne Lauf
Die finstre Nacht, und sie muß sich erhellen,
Der harte Fels schließt seinen Busen auf,
Mißgönnt der Erde nicht die tiefverborgnen Quellen.
Ein jeder sucht im Arm des Freundes Ruh,
Dort kann die Brust in Klagen sich ergießen,
Allein ein Schwur drückt mir die Lippen zu,
Und nur ein Gott vermag sie aufzuschließen.
5.MIGNON IV
Chắc rằng chẳng ai buộc tội gì đâu
Khi em mặc bộ áo quần màu trắng
Một khi em đang đến gần giới hạn
Để về ngôi nhà nằm dưới đất sâu.
Em sống cuộc đời đâu có dài lâu
Rồi em sẽ về nằm yên ở đó
Còn bây giờ cho phép em từ bỏ
Chiếc dây lưng và chiếc nhẫn ngày nào.
Khi ra trình trước thần thánh trên cao
Ai hỏi gì đàn ông hay phụ nữ
Chẳng có áo quần, nếp nhăn chẳng có
Trước thánh thần mọi thân thể như nhau.
Ngày tháng của em lần lượt qua mau
Nhưng dấu vết của mình còn để lại
Giờ đây trong nỗi buồn đau tê tái
Em muốn mình trẻ mãi đến nghìn sau!
So lasst mich scheinen, bis ich werde
So lasst mich scheinen, bis ich werde,
Zeiht mir das weiße Kleid nicht aus!
Ich eile von der schönen Erde
Hinab in jenes feste Haus.
Dort ruh` ich eine kleine Stille,
Dann öffnet sich der frische Blick;
Ich lasse dann die reine Hülle,
Den Gürtel und den Kranz zurück.
Und jene himmlischen Gestalten,
Sie fragen nicht nach Mann und Weib,
Und keine Kleider, keine Falten
Umgeben den verklärten Leib.
Zwar lebt` ich ohne Sorg` und Mühe,
Doch fühlt` ich tiefen Schmerz genung.
Vor Kummer altert` ich zu frühe;
macht mich auf ewig wieder jung!
_____________
*Loạt các bài Mignon 1, 2, 3, 4 chúng tôi đặt một cái tên chung là Nỗi buồn Mignon, thực ra phải gọi là Nỗi đau (Nỗi đau tình). Xin phép không bàn những khía cạnh thuộc về chuyên môn nhưng theo những gì đã đọc, đã nghe và đã thấy, thì quả thật nỗi đau này có một sức hủy diệt khủng khiếp.
6.GẶP GỠ VÀ CHIA LY
Tim như lửa cháy, chỉ muốn cho nhanh
Thắng yên cương, phi ngựa ra bãi rộng
Khói lam chiều âu yếm trên đồng ruộng
Quanh ngọn đồi lơ lửng bóng đêm đen.
Cây sồi to bao phủ bởi màn sương
Như một gã khổng lồ cao chót vót
Có vẻ như từ bóng đêm dày đặc
Trăm đôi mắt đen nghiêng ngó đang nhìn.
Từ ngọn đồi mây lấp ló ánh trăng
Trong lòng tôi một nỗi buồn dịu ngọt
Vươn đôi cánh, nhẹ nhàng cơn gió hát
Bên tai này tiếng thầm thĩ cất lên.
Cả một nghìn quái vật của bóng đêm
Nhưng con tim hát lên sau vó ngựa
Lòng can đảm tươi rói và vui vẻ
Trong tim này một ngọn lửa cháy lên.
Mắt em nhìn tôi đắm đuối, mê hồn
Tôi nhìn em, trong lòng tôi hoan hỉ
Con tim này đập mạnh vì em đó
Cả linh hồn chỉ hướng tới em thôi.
Mùa xuân hồng đang dâng tỏa ngất ngây
Dường như chỉ vì em mà tôi sống
Em bên tôi ngọt ngào, ôi thần thánh
Dường như tôi không xứng hạnh phúc này.
Nhưng than ôi, đến lúc phải chia tay
Một nỗi đau chất đầy trong lồng ngực
Nụ hôn chia ly biết bao hạnh phúc
Dù trong mắt em đau đớn dâng đầy.
Tôi bước đi, em đứng đó ngây người
Em nhìn tôi, đôi mắt buồn đẫm lệ
Nhưng tình yêu, thánh thần ơi, là thế!
Được yêu người, sung sướng biết bao nhiêu!
Willkommen und Abschied
Es schlug mein Herz, geschwind zu Pferde!
Es war getan fast eh gedacht;
Der Abend wiegte schon die Erde
Und an den Bergen hing die Nacht
Schon stand im Nebelkleid die Eiche
Ein aufgetürmter Riese, da,
Wo Finsternis aus dem Gesträuche
Mit hundert schwarzen Augen sah.
Der Mond von einem Wolkenhügel
Sah kläglich aus dem Duft hervor;
Die winde schwangen leise Flügel
Umsausten schauerlich mein Ohr
Die Nacht schuf tausend Ungeheuer
Doch frisch und fröhlich war mein Mut
In meinen Adern welches Feuer!
In meinen Herzen welche Glut!
Dich sah ich, und die milde Freude
Floß von dem süßen Blick auf mich;
Ganz war mein Herz an deiner Seite
Und jeder Atemzug für dich.
Ein rosafarbenes Frühlingswetter
Umgab das liebliche Gesicht,
Und Zärtlichkeit für mich - ihr Götter!
Ich hofft es, ich verdient es nicht!
Doch, ach schon mit der Morgensonne
Verengt der Abschied mir das Herz
In deinen Küssen welche Wonne!
In deinem Auge welcher Schmerz!
Ich ging und du standst und sahst zu Erden
Und sahst mir nach mit nassen Blick:
Und doch welch Glück geliebt zu werden!
Und lieben, Götter, welch ein Glück!
7.KHÚC HÁT THÁNG NĂM
Kỳ diệu thiên nhiên
Hồn ta rạng rỡ
Đồng vui hớn hở
Mặt trời đang lên.
Ta thấy trên cành
Bừng lên vẻ đẹp
Cả ngàn giọng hát
Cất tự bờ xanh.
Vui vẻ, hân hoan
Chất trong lồng ngực
Niềm vui, hạnh phúc
Đất với trời xanh.
Ô tình! Ô tình!
Như vàng tươi sáng
Đám mây buổi sáng
Đằng kia dâng lên.
Và em trao anh
Nụ cười, ánh mắt
Dường như khoe sắc
Cả cõi trần gian.
Này em, này em
Ta yêu em quá
Mắt em rạng rỡ
Xin hãy chung tình.
Ngọt ngào tiếng chim
Hót trong buổi sáng
Và hoa hồng thắm
Đang tỏa mùi hương.
Và ta yêu em
Bằng dòng máu nóng
Em là cuộc sống
Là tháng ngày xanh.
Lời hát cất lên
Và thêm điệu múa
Đấy là tất cả
Tình yêu chúng mình.
Mayfest
Wie herrlich leuchtet
Mir die Natur!
Wie glänzt die Sonne!
Wie lacht die Flur!
Es dringen Blüten
Aus iedem Zweig,
Und tausend Stimmen
Aus dem Gesträuch,
Und Freud und Wonne
Aus ieder Brust.
O Erd o Sonne
O Glück o Lust!
O Lieb’ o Liebe,
So golden schön,
Wie Morgenwolken
Auf ienen Höhn;
Du segnest herrlich
Das frische Feld,
Im Blütendampfe
Die volle Welt.
O Mädchen Mädchen,
Wie lieb’ ich dich!
Wie blinkt dein Auge!
Wie liebst du mich!
So liebt die Lerche
Gesang und Luft,
Und Morgenblumen
Den Himmels Duft,
Wie ich dich liebe
Mit warmen Blut,
Die du mir Jugend
Und Freud und Muth
Zu neuen Liedern,
Und Tänzen giebst!
Sey ewig glücklich
Wie du mich liebst!
8.TÌNH YÊU MỚI, CUỘC ĐỜI MỚI
Con tim của ta ơi, có điều gì
Đã xảy ra làm mi buồn đến thế?
Cuộc đời mới lại hồi sinh mạnh mẽ
Làm cho ta không thể nhận ra.
Những gì xưa yêu giờ đã trôi qua
Xưa khát khao để giờ mi rầu rĩ
Đâu rồi tĩnh lặng, đâu vẻ vô tư
Con tim ơi, sao mi buồn đến thế?
Vẻ đẹp trẻ trung biến mi thành nô lệ
Vẻ dịu dàng, thùy mị, nét thơ ngây
Ánh mắt rực lửa, khao khát, gọi mời
Quyến rũ mi cho đến ngày xuống mộ
Liệu mi có muốn quay về lần nữa
Hay mong thoát ra khỏi cảnh tù đày
Nhưng vẻ đam mê, ánh mắt gọi mời
Chao ôi, muốn được quay về lần nữa!
Ta bất lực, bị bùa mê quyến rũ
Vây quanh ta dù sợi chỉ mong manh
Nhưng làm cho ta không nhận ra mình
Và ta vui với cuộc đời nô lệ.
Không mong muốn, không còn sức lực nữa
Ta thèm yêu, ta khao khát nỗi buồn
Muốn sống trong câu chuyện cổ thần tiên
Tình yêu ơi, thôi ta đành vậy nhé.
Neue Liebe, neues Leben
Herz, mein Herz, was soll das geben?
Was bedranget dich so sehr?
Welch ein fremdes, neues Leben!
Ich erkenne dich nicht mehr.
Weg ist alles, was du liebtest,
Weg, warum du dich betrubtest,
Weg dein Fleiss und deine Ruh –
Ach, wie kamst du nur dazu!
Fesselt dich die Jugendblute,
Diese liebliche Gestalt,
Dieser Blick voll Treu und Gute
Mit unendlicher Gewalt?
Will ich rasch mich ihr entziehen,
Mich ermannen, ihr entfliehen,
Fuhret mich im Augenblick,
Ach, mein Weg zu ihr zuruck.
Und an diesem Zauberfadchen,
Das sich nicht zerreissen lasst,
Halt das liebe, lose Madchen
Mich so wider Willen fest;
Muss in ihrem Zauberkreise
Leben nun auf ihre Weise.
Die Verandrung, ach, wie gross!
Liebe! Liebe! lass mich los!
9.CHÚA RỪNG
Người phóng ngựa dưới sương, trong rừng tối
Trong tay người đứa con trai bé dại
Người vỗ về, sưởi ấm đứa con trai
Đứa con sợ hãi, nức nở khôn nguôi.
“Con trai ơi sao con lo lắng vậy?”
“Chúa rừng trước mắt con, cha có thấy?
Ngài đội vương miện, khoác áo choàng đen?”
“Con ơi đấy là chiếc bóng trong sương”.
“Con trai ơi, con hãy nghe lời cha
Nhiều niềm vui trong xứ sở bao la
Hoa cỏ, bạc vàng cùng bao châu ngọc
Và trong rương có bao quần áo đẹp”
“Cha ơi Chúa rừng ghé bên tai con
Rằng nhiều niềm vui, châu báu, bạc vàng”
“Con ơi đấy đâu phải lời của Chúa
Mà tiếng lá rì rào theo ngọn gió”.
Về theo cha, dưới bóng mát cây sồi
Con sẽ gặp những chị gái tuyệt vời
Trên sông Reihn có các nàng tiên cá
Sẽ múa hát, ru con vào giấc ngủ”.
“Cha ơi cha có nhìn thấy Chúa rừng
Gọi các nàng tiên từ trong bóng đêm?”
Không đâu con ơi, cha nhìn thấy hết
Những cây ánh bạc cúi mình xuống đất”.
“Cha yêu con, vẻ đẹp quyến rũ cha
Cha sẽ dùng sức mạnh nếu không nghe”.
“Cha ơi, cha ơi Chúa rừng đã tới
Ngài ôm choàng làm con không thở nổi!”
Người cha sợ hãi, thúc ngựa vội vàng
Trong tay người đứa bé đang kêu rên...
Về đến nhà với vẻ đầy gấp gáp
Và đứa con trên tay người đã chết.
Erlkönig
Wer reitet so spät durch Nacht und Wind ?
Es ist der Vater mit seinem Kind;
Er hat den Knaben wohl in dem Arm,
Er faßt ihn sicher, er hält ihn warm.
"Mein Sohn, was birgst du so bang dein Gesicht?"
"Siehst Vater, du den Erlkönig nicht?
Den Erlenkönig mit Kron und Schweif?"
"Mein Sohn, es ist ein Nebelstreif"
"Du liebes Kind, komm, geh mit mir!
Gar schöne Spiele spiel ich mit dir;
Manch bunte Blumen sind an dem Strand,
Meine Mutter hat manch gülden Gewand."
"Mein Vater, mein Vater, und hörest du nicht,
Was Erlenkönig mir leise verspricht?"
"Sei ruhig, bleibe ruhig, mein Kind
In dürren Blättern säuselt der Wind"
"Willst, feiner Knabe, du mit mir gehn?
Meine Töchter sollen dich warten schon;
Meine Töchter führen den nächtlichen Reihn
Und wiegen und tanzen und singen dich ein."
"Mein Vater, mein Vater, und siehst du nicht dort
Erlkönigs Töchter am düstern Ort?"
"Mein Sohn, mein Sohn, ich seh es genau:
Es scheinen die alten Weiden so grau."
"Ich liebe dich, mich reizt deine schöne Gestalt;
Und bist du nicht willig, so brauch ich Gewalt."
"Mein Vater, mein Vater, jetzt faßt er mich an!
Erlkönig hat mir ein Leids getan!"
Dem Vater grauset's, er reitet geschwind,
Er hält in den Armen das ächzende Kind,
Erreicht den Hof mit Mühe und Not;
In seinen Armen das Kind war tot.
10.LỜI CHÀO CỦA HỒN XƯA
Từ tháp cổ bên sông
Thấy con thuyền đơn lẻ
Hồn một thuở vẫy vùng
Nhắn lời cùng hậu thế:
“Thân xác ta đã từng
Cùng con tim, khối óc
Mạnh mẽ tận trong xương
Và chén đầy đã rót.
Nửa đời trên sóng nước
Giờ nghỉ trong yên bình.
Hãy đi về phía trước
Và cứ thế, luôn luôn!”
Geistes-Gruß
Hoch auf dem alten Turme steht
Des Helden edler Geist,
Der, wie das Schiff vorübergeht,
Es wohl zu fahren heißt:
"Sieh, diese Sonne war so stark,
Dies Herz so fest und wild,
Die Knochen voll von Rittermark,
Der Becher angefüllt;
Mein halbes Leben stürmt ich fort,
Verdehnt die Hälft in Ruh,
Und du, du Menschenschifflein dort,
Fahr immer, immer zu!"
11..TÌM THẤY
Tôi bước đi vô rừng
Chỉ đơn giản cho mình
Không kiếm tìm gì cả
Mục đích chẳng đi tìm.
Tôi thấy trong bóng râm
Một cây hoa đứng đấy
Như đôi mắt hút hồn
Như ngôi sao nhấp nháy.
Tôi định đưa tay bẻ
Nhưng cây hoa thầm thĩ:
“Ta phải chết rồi sao
Số phận ta là thế?”
Tôi bèn nghĩ ra cách
Đào cây hoa cả gốc
Rồi mang về khu vườn
Bên cạnh ngôi nhà đẹp.
Tôi trồng hoa lần nữa
Ở một nơi lặng lẽ
Giờ cây tốt tươi, và
Nở hoa như trước đó.
Gefunden
Ich ging im Walde
So vor mich hin,
Und nichts zu suchen,
Das war mein Sinn.
Im Schatten sah ich
Ein Blümlein stehn,
Wie Sterne blinkend,
Wie Äuglein schön.
Ich wollt es brechen,
Da sagt' es fein:
Soll ich zum Welken
Gebrochen sein?
Mit allen Wurzeln
Hob ich es aus,
Und trugs zum Garten
Am hübschen Haus.
Ich pflanzt es wieder
Am kühlen Ort;
Nun zweigt und blüht es
Mir immer fort.
12.HOA HỒNG HOANG
Chàng trai thấy bông hồng
Bông hồng giữa đồng hoang
Tuyệt vời như buổi sớm
Chàng vội vàng chạy đến
Niềm vui ngập cõi lòng
Bông hoa hồng đỏ thắm
Bông hồng giữa đồng hoang.
Chàng nói: “Ta ngắt em
Bông hồng giữa đồng hoang”
Hoa rằng: “Gai đâm buốt
Để chàng nhớ về em
Mặc dù em chẳng thích”
Bông hoa hồng đỏ rực
Bông hồng giữa đồng hoang.
Chàng trai bẻ bông hồng
Bông hồng giữa đồng hoang
Hoa dùng gai chống lại
Nhưng làm sao cản nổi
Cố gắng chỉ hoài công
Bông hoa hồng đỏ chói
Bông hồng giữa đồng hoang.
Heideröslein
Sah ein Knab ein Röslein stehn,
Röslein auf der Heiden,
War so jung und morgenschön,
Lief er schnell, es nah zu sehn,
Sah's mit vielen Freuden.
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
Knabe sprach: „Ich breche dich,
Röslein auf der Heiden!“
Röslein sprach: „Ich steche dich,
Dass du ewig denkst an mich,
Und ich will's nicht leiden.“
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
Und der wilde Knabe brach
S Röslein auf der Heiden;
Röslein wehrte sich und stach,
Half ihm doch kein Weh und Ach,
Musst es eben leiden.
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
13.KHÚC CA BAN CHIỀU CỦA NGƯỜI THỢ SĂN
Anh rảo bước giữa cánh đồng hoang vắng
Súng trong tay anh đã bật khóa nòng.
Thế mà hình bóng dịu dàng của em
Rất ngọt ngào trước mắt anh bỗng hiện.
Anh không biết rằng trong phút dịu êm
Khi trên đồng nhẹ nhàng em rảo bước
Thì hình bóng của anh rất tội nghiệp
Có hiện về trong mơ ước của em?
Con người sống trên thế gian đau khổ
Anh đã từng khắp mọi nẻo lang thang
Đường về phía tây, đường về phía đông
Nhưng con đường đi về em chẳng có.
Một ý nghĩ về em đang vây lấy
Rõ ràng như trăng sáng giữa trời đêm
Cõi lòng anh tràn ngập sự bình yên
Không biết điều gì với anh đã xảy.
Jägers Abendlied
Im Felde schleich ich still und wild,
Gespannt mein Feuerrohr,
Da schwebt so licht Dein liebes Bild,
Dein süßes Bild mir vor.
Du wandelst jetzt wohl still und mild
Durch Feld und liebes Tal,
Und ach, mein schnell verrauschend Bild,
Stellt sich Dirs nicht einmal?
Des Menschen, der die Welt durchstreift
Voll Unmut und Verdruss,
Nach Osten und nach Westen schweift,
Weil er Dich lassen muss.
Mir ist es, denk ich nur an Dich,
Als in den Mond zu sehn;
Ein stiller Friede kommt auf mich,
Weiß nicht, wie mir geschehn.
14.KHÚC DẠ CA CỦA NGƯỜI LỮ THỨ
Trên những núi cao
Bao trùm tĩnh lặng
Và trên những ngọn
Không tiếng rì rào
Chim trong rừng sâu
Thảy đều im ắng
Rồi chúng sẽ dẫn
Em vào giấc sâu.
Wanderers Nachtlied II
Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
5 Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.
15.AN ỦI TRONG NƯỚC MẮT
Tại vì sao em buồn
Khi mọi người hạnh phúc?
Nhìn vào đôi mắt em
Biết là em đã khóc.
“Em cô đơn và khóc
Cho nỗi đau riêng mình
Em tuôn dòng nước mắt
Cho nhẹ bớt cõi lòng”.
Hãy vui vẻ hân hoan
Hãy áp vào mái ngực
Những gì từng mất mát
Hãy quên hết nghe em.
“Những người đang hạnh phúc
Sao hiểu được điều này
Đâu phải vì mất mát
Chỉ bỏ lỡ mà thôi”.
Nhưng em còn sức lực
Can đảm và trẻ trung
Rồi đây em giành được
Cho mơ ước thỏa lòng.
“Mọi ước mơ vô ích
Mà có được gì đâu
Chúng như những ngôi sao
Ở trên trời xa tít”.
Đâu cần chi có được
Sao chỉ là sao thôi
Trang điểm cho bầu trời
Bầu trời đêm tuyệt đẹp.
“Ban ngày em chỉ thích
Chăm chú nhìn sao trời
Còn đêm chỉ khóc thôi
Chừng nào còn nước mắt”.
Trost in Tränen
Wie kommts, dass du so traurig bist,
Da alles froh erscheint?
Man sieht dirs an den Augen an,
Gewiss, du hast geweint.
„Und hab ich einsam auch geweint,
So ists mein eigner Schmerz,
Und Tränen fließen gar so süß,
Erleichtern mir das Herz.“
Die frohen Freunde laden dich,
O komm an unsre Brust!
Und was du auch verloren hast,
Vertraue den Verlust.
„Ihr lärmt und rauscht und ahnet nicht,
Was mich, den Armen, quält.
Ach nein, verloren hab ich’s nicht,
So sehr es mir auch fehlt.“
So raffe denn dich eilig auf,
Du bist ein junges Blut.
In deinen Jahren hat man Kraft
Und zum Erwerben Mut.
„Ach nein, erwerben kann ich’s nicht,
Es steht mir gar zu fern.
Es weilt so hoch, es blinkt so schön,
Wie droben jener Stern.“
Die Sterne, die begehrt man nicht,
Man freut sich ihrer Pracht,
Und mit Entzücken blickt man auf
In jeder heitern Nacht.
„Und mit Entzücken blick ich auf,
So manchen lieben Tag;
Verweinen lasst die Nächte mich,
Solang ich weinen mag.“
16.MẤT MÁT ĐẦU TIÊN
Than ôi! Còn đâu ngày tháng tuyệt vời
Của tình yêu trong buổi ban đầu ấy
Than ôi! Có ai dù chỉ một giờ
Của ngày tháng ngọt ngào đem trả lại?
Cứ mỗi ngày cõi lòng ta tê tái
Ta u sầu nhớ lại tháng ngày qua
Nhưng mối sầu thảm chỉ là uổng phí.
Than ôi! Có ai những tháng ngày xưa
Quãng thời gian tuyệt vời đem trả lại?
Erster Verlust
Ach! wer bringt die schönen Tage,
Jene Tage der ersten Liebe,
Ach! wer bringt nur Eine Stunde
Jener holden Zeit zurück!
Einsam nähr’ ich meine Wunde,
Und mit stets erneuter Klage
Traur’ ich um’s verlorne Glück.
Ach! wer bringt die schönen Tage,
Jene holde Zeit zurück!
17.GỬI LILI
Trong thung lũng, trên núi cao tuyết trắng
Bóng hình em luôn hiện trước mắt anh
Anh nhìn thấy em giữa làn mây sáng
Hình bóng của em dâng ngập cõi lòng.
Hãy cảm nhận trong tim dòng máu nóng
Con tim này khao khát hướng về tim
Và để thấy tình yêu phí uổng
Khi chạy trốn khỏi tình.
_____________
*Lili Schönemann (tên thật là Anna Elisabeth Schönemann, 1758 – 1817) – nàng thơ của Goethe.
An Lili
Im holden Tal, auf schneebedeckten Höhen
War stets dein Bild mir nah:
Ich sahs um mich in lichten Wolken wehen,
Im Herzen war mirs da.
Empfinde hier, wie mit allmächtgem Triebe
Ein Herz das andre zieht –
Und daß vergebens Liebe
Vor Liebe flieht.
18.ĐÊM TUYỆT VỜI
Rời ngôi nhà yêu dấu
Cùng với người yêu thương
Rảo bước chân nhẹ nhàng
Tôi vào khu rừng tối.
Trăng chiếu sáng giữa rừng
Cơn gió đêm xào xạc
Hàng bạch dương cúi thấp
Tỏa hương giữa trời đêm.
Vẻ mát lạnh dịu dàng
Đêm mùa hè đẹp quá!
Bốn phía đều lặng lẽ
Hạnh phúc ngập cõi lòng.
Tôi xin dâng cả ngàn
Đêm tuyệt vời như vậy
Cho ông trời để đổi
Chỉ một đêm với em.
Die schöne Nacht
Nun verlaß ich diese Hütte,
Meiner Liebsten Aufenthalt,
Wandle mit verhülltem Schritte
Durch den öden, finstern Wald.
Luna bricht durch Busch und Eichen,
Zephir meldet ihren Lauf,
Und die Birken streun mit Neigen
Ihr den süßen Weihrauch auf.
Wie ergötz ich mich im Kühlen
Dieser schönen Sommernacht!
O wie still ist hier zu fühlen,
Was die Seele glücklich macht!
Läßt sich kaum die Wonne fassen!
Und doch wollt ich, Himmel, dir
Tausend solcher Nächte lassen,
Gäb mein Mädchen Eine mir.
19.SỰ GẦN GŨI CỦA NGƯỜI YÊU
Khi ánh mặt trời lung linh trên biển
Hãy nhớ rằng anh đang nghĩ về em
Khi ánh trăng trong nước nguồn tỏa sáng
Hãy nhớ rằng anh đang nghĩ về em.
Anh nhìn thấy em dù chốn xa xăm
Dù trên con đường bao nhiêu bụi bặm
Dù cây cầu lắc lư trong đêm vắng
Nỗi sợ dâng trong tim kẻ lữ hành.
Anh nghe thấy em khi sóng trào dâng
Nghe tiếng thì thầm trong lời của sóng
Cả khi tiếng chim trong rừng đã lặng
Giữa lặng tờ vẫn nghe thấy lời em.
Dù xa xôi anh vẫn thấy em gần
Dù ở đâu vẫn về em mơ tưởng
Mặt trời lặn và sao trời sẽ sáng
Ôi giá mà anh được ở bên em.
Nähe des Geliebten
Ich denke Dein, wenn mir der Sonne Schimmer
Vom Meere strahlt;
Ich denke Dein, wenn sich des Mondes Flimmer
In Quellen malt.
Ich sehe Dich, wenn auf dem fernen Wege
Der Staub sich hebt;
In tiefer Nacht, wenn auf dem schmalen Stege
Der Wandrer bebt.
Ich höre Dich, wenn dort mit dumpfem Rauschen
Die Welle steigt;
Im stillen Haine geh' ich oft zu lauschen,
Wenn alles schweigt.
Ich bin bei Dir, Du seist auch noch so ferne,
Du bist mir nah!
Die Sonne sinkt, bald leuchten mir die Sterne -
O wärst Du da!
Xe mặt trời màu vàng
Tỏa sáng tận xa xăm
Nhưng than ôi, gần sáng
Trong con tim sâu thẳm
Thức dậy nỗi đau buồn.
Đêm nghiệt ngã cùng ta
Vỗ về những giấc mơ
Giờ khắc trôi chầm chậm
Nhưng than ôi, gần sáng
Trong con tim sâu thẳm
Đan kết nỗi buồn xưa.
Tưởng nhớ tháng ngày qua
Dưới bầu trời mờ xa
Những con tàu cập bến
Nhưng ở trong lòng ta
Một nỗi buồn cay đắng
Không đi khỏi bao giờ.
Ta ngỡ là khỏe mạnh
Mặc áo quần sang trọng
Chỉ dành cho ngày vui
Nhưng những ai chào đón
Có ai người cảm nhận
Trong tim ta ngậm ngùi.
Mặc lòng khóc cay đắng
Nhưng nước mắt ta chùi
Giá như đau khổ này
Đưa ta về ngôi mộ
Thì từ lâu ta đã
Ngủ yên trong đất rồi.
______________
*Mignon (tiếng Pháp đọc là Mi-nhon – bé bỏng, dễ thương) – là nhân vật trong tiểu thuyết “Những năm tháng học nghề của Wilhelm Meister” của Goethe, một cô gái tuổi teen có tính tình rất kín đáo. Nhân vật chính của tiểu thuyết, nhà văn Wilhelm Meister gặp cô bé Mignon lúc cô lên khoảng 12-13 tuổi, là thành viên của một nhóm nghệ sĩ lang thang. Mignon không nói sõi tiếng Đức, các bài hát của cô nghe có vẻ nhớ nhà da diết, nhớ đất nước Italia xinh đẹp của cô. Cô mặc quần áo con trai và tự gọi mình là một cậu bé. Các nghệ sĩ khác thường sỉ nhục cô và nhiều khi cô bé bị đánh đập thậm tệ. Wilhelm Meister đã đứng ra bảo trợ, mua cô từ người chủ với ba mươi đồng taler (đồng tiền bằng bạc của châu Âu thời đó). Mignon bắt đầu theo Wilhelm Meister, phục vụ ông và những người đồng hành. Cô không chỉ biết hát mà còn biết nhảy múa và làm xiếc. Wilhelm đối xử với cô bằng tình cảm của một người cha. Cùng với Wilhelm còn có một ông già chơi đàn hạc – người này có tâm thần nửa điên nửa thật.
Sự quyến luyến của Mignon đối với Wilhelm Meister dần dần phát triển đến một tình yêu. Cô bé tỏ ra ghen hờn đối với những người phụ nữ có cảm tình với ông. Một hôm Wilhelm bị mấy tên cướp đánh chảy máu, cô bé đã lấy những sợi tóc của mình để buộc vết thương cho ông. Sau lần dựng thành công vở “Hamlet”, những người nghệ sĩ đã tổ chức một bữa tiệc nhậu. Hôm đó có một người phụ nữ lạ mặt tỏ ra rất thân mật với Wilhelm. Mignon đã cắn vào tay Wilhelm, khi ông đi ra với người phụ nữ vừa quen. Đến đêm, người phụ nữ nọ đến phòng của ông và họ đã có một đêm “ân ái mặn nồng” nhưng vì trong đêm tối lại vì quá say xỉn nên Wilhelm không hề biết đấy là ai. Sáng ra, vẻ mặt của Mignon làm cho Wilhelm vô cùng kinh ngạc, cô bé trở nên cư xử rất khác với ông. Wilhelm ngỡ rằng cô bé đã trở thành người lớn chỉ sau một đêm.
Wilhelm quyết định để Mignon ở lại chỗ bà Therese để hồi phục sức khỏe của cô. Ông biết được rằng Mignon là con gái của ông già chơi đàn hạc từ mối quan hệ loạn luân của ông với em gái của mình. Ở phần cuối của tiểu thuyết, Mignon đã chết trong vòng tay của Wilhelm sau một căn bệnh tai ác. Không lâu trước khi chết, cô bé đã đồng ý mặc quần áo của phụ nữ. Wilhelm phát hiện ra đêm đó Mignon đã đột nhập vào phòng của mình để qua đêm “thân mật” với ông. Cô bé đã trốn ở đó để chờ ông nhưng sau đó người phụ nữ lạ bước vào phòng, cuối cùng là Wilhelm và ông tự tay mình đóng cửa. Suốt cả đêm đó cô bé ở trong phòng và đã “cháy lên” vì hờn ghen và ham muốn. Đó là một cú sốc không thể chịu đựng và đã sinh ra căn bệnh tai ác cho cô ấy.
Hình tượng Mignon với cây đàn và những bài hát u buồn kể về những nỗi sầu khổ dịu dàng không chỉ xuất hiện trên sân khấu ,trong giới ca nhạc kịch opera mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm âm nhạc của các nhạc sĩ nỗi tiếng như: Ludwig van Beethoven , Franz Schubert, Robert Schumann… cũng như rất nhiều nhà thơ nổi tiếng khắp thế giới. Trong hội họa và điêu khắc cũng có những tác phẩm rất đẹp về Mignon.
Nỗi Buồn Mignon
2.MIGNON I
Anh có biết nơi mà hoa chanh nở
Trong vườn xanh cam lấp lánh ánh vàng
Giữa trời xanh thổi nhẹ nhàng ngọn gió
Nguyệt quế trên cao và lặng lẽ kim nương?
Anh có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Người yêu ơi, em muốn đến cùng anh.
Anh có biết ngôi nhà có cột đỡ mái tranh
Sáng sủa trong phòng, ngoài mái hiên tĩnh lặng
Những bức tượng đá đứng nhìn em như muốn
Hỏi: “Có điều gì đã xảy đến với con?”
Anh có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Người đỡ đầu, em muốn đến cùng anh.
Cha có biết ngọn đồi, nơi mây phủ con đường?
Con la tìm trong sương đường đi của nó
Trong hang tối có con rồng giống cũ
Tiếng đá rơi và thác réo ầm ầm
Cha có biết gì về xứ sở này không?
Ta hãy đi về, đi về nơi đó
Cha thân yêu, chúng ta hãy lên đường!
Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn
Kennst du das Land, wo die Zitronen blühn,
Im dunkeln Laub die Goldorangen glühn,
Ein sanfter Wind vom blauen Himmel weht,
Die Myrte still und hoch der Lorbeer steht,
Kennst du es wohl?
Dahin, dahin
Möcht ich mit dir, o mein Geliebter, ziehn.
Kennst du das Haus? Auf Säulen ruht sein Dach,
Es glänzt der Saal, es schimmert das Gemach,
Und Marmorbilder stehn und sehn mich an:
Was hat man dir, du armes Kind, getan? —
Kennst du es wohl?
Dahin, dahin
Möcht ich mit dir, o mein Beschützer, ziehn.
Kennst du den Berg und seinen Wolkensteg?
Das Maultier sucht im Nebel seinen Weg,
In Höhlen wohnt der Drachen alte Brut,
Es stürzt der Fels und über ihn die Flut;
Kennst du ihn wohl?
Dahin, dahin
Geht unser Weg! o Vater, lass uns ziehn!
3.MIGNON II
Chỉ những ai khao khát
Hiểu được nỗi buồn tôi!
Cô đơn và tách biệt
Với tất cả niềm vui
Tôi nhìn lên bầu trời
Nhìn về xa tít tắp
Người tôi yêu dấu nhất
Ở tận chốn xa vời.
Lòng tôi như lửa đốt
Đầu óc tôi rối bời
Chỉ những ai khao khát
Hiểu được nỗi buồn tôi!
Nur wer die Sehnsucht kennt
Nur wer die Sehnsucht kennt
Weiß, was ich leide!
Allein und abgetrennt
Von aller Freude,
Seh ich ans Firmament
Nach jener Seite.
Ach! der mich liebt und kennt,
Ist in der Weite.
Es schwindelt mir, es brennt
Mein Eingeweide.
Nur wer die Sehnsucht kennt
Weiß, was ich leide!
4.MIGNON III
Anh đừng hỏi, đừng bắt em thừa nhận
Bí mật là điều bắt buộc với em
Em muốn trao anh tất cả nỗi niềm
Nhưng số phận em không hề mong muốn.
Ở nơi mặt trời mọc lên rồi lặn
Trên những cánh đồng bao phủ bóng đêm
Đá cũng mở ra lồng ngực của mình
Để kiếm đường cho nước nguồn chảy xuống.
Ai cũng muốn trong vòng tay người bạn
Thổ lộ ra nỗi cay đắng của mình
Chỉ riêng em thề khép chặt cõi lòng
Và chỉ ông trời mới mong mở chúng.
Heiß mich nicht reden, heiß mich schweigen
Heiß mich nicht reden, heiß mich schweigen,
Denn mein Geheimnis ist mir Pflicht,
Ich möchte dir mein ganzes Innre zeigen,
Allein das Schicksal will es nicht.
Zur rechten Zeit vertreibt der Sonne Lauf
Die finstre Nacht, und sie muß sich erhellen,
Der harte Fels schließt seinen Busen auf,
Mißgönnt der Erde nicht die tiefverborgnen Quellen.
Ein jeder sucht im Arm des Freundes Ruh,
Dort kann die Brust in Klagen sich ergießen,
Allein ein Schwur drückt mir die Lippen zu,
Und nur ein Gott vermag sie aufzuschließen.
5.MIGNON IV
Chắc rằng chẳng ai buộc tội gì đâu
Khi em mặc bộ áo quần màu trắng
Một khi em đang đến gần giới hạn
Để về ngôi nhà nằm dưới đất sâu.
Em sống cuộc đời đâu có dài lâu
Rồi em sẽ về nằm yên ở đó
Còn bây giờ cho phép em từ bỏ
Chiếc dây lưng và chiếc nhẫn ngày nào.
Khi ra trình trước thần thánh trên cao
Ai hỏi gì đàn ông hay phụ nữ
Chẳng có áo quần, nếp nhăn chẳng có
Trước thánh thần mọi thân thể như nhau.
Ngày tháng của em lần lượt qua mau
Nhưng dấu vết của mình còn để lại
Giờ đây trong nỗi buồn đau tê tái
Em muốn mình trẻ mãi đến nghìn sau!
So lasst mich scheinen, bis ich werde
So lasst mich scheinen, bis ich werde,
Zeiht mir das weiße Kleid nicht aus!
Ich eile von der schönen Erde
Hinab in jenes feste Haus.
Dort ruh` ich eine kleine Stille,
Dann öffnet sich der frische Blick;
Ich lasse dann die reine Hülle,
Den Gürtel und den Kranz zurück.
Und jene himmlischen Gestalten,
Sie fragen nicht nach Mann und Weib,
Und keine Kleider, keine Falten
Umgeben den verklärten Leib.
Zwar lebt` ich ohne Sorg` und Mühe,
Doch fühlt` ich tiefen Schmerz genung.
Vor Kummer altert` ich zu frühe;
macht mich auf ewig wieder jung!
_____________
*Loạt các bài Mignon 1, 2, 3, 4 chúng tôi đặt một cái tên chung là Nỗi buồn Mignon, thực ra phải gọi là Nỗi đau (Nỗi đau tình). Xin phép không bàn những khía cạnh thuộc về chuyên môn nhưng theo những gì đã đọc, đã nghe và đã thấy, thì quả thật nỗi đau này có một sức hủy diệt khủng khiếp.
6.GẶP GỠ VÀ CHIA LY
Tim như lửa cháy, chỉ muốn cho nhanh
Thắng yên cương, phi ngựa ra bãi rộng
Khói lam chiều âu yếm trên đồng ruộng
Quanh ngọn đồi lơ lửng bóng đêm đen.
Cây sồi to bao phủ bởi màn sương
Như một gã khổng lồ cao chót vót
Có vẻ như từ bóng đêm dày đặc
Trăm đôi mắt đen nghiêng ngó đang nhìn.
Từ ngọn đồi mây lấp ló ánh trăng
Trong lòng tôi một nỗi buồn dịu ngọt
Vươn đôi cánh, nhẹ nhàng cơn gió hát
Bên tai này tiếng thầm thĩ cất lên.
Cả một nghìn quái vật của bóng đêm
Nhưng con tim hát lên sau vó ngựa
Lòng can đảm tươi rói và vui vẻ
Trong tim này một ngọn lửa cháy lên.
Mắt em nhìn tôi đắm đuối, mê hồn
Tôi nhìn em, trong lòng tôi hoan hỉ
Con tim này đập mạnh vì em đó
Cả linh hồn chỉ hướng tới em thôi.
Mùa xuân hồng đang dâng tỏa ngất ngây
Dường như chỉ vì em mà tôi sống
Em bên tôi ngọt ngào, ôi thần thánh
Dường như tôi không xứng hạnh phúc này.
Nhưng than ôi, đến lúc phải chia tay
Một nỗi đau chất đầy trong lồng ngực
Nụ hôn chia ly biết bao hạnh phúc
Dù trong mắt em đau đớn dâng đầy.
Tôi bước đi, em đứng đó ngây người
Em nhìn tôi, đôi mắt buồn đẫm lệ
Nhưng tình yêu, thánh thần ơi, là thế!
Được yêu người, sung sướng biết bao nhiêu!
Willkommen und Abschied
Es schlug mein Herz, geschwind zu Pferde!
Es war getan fast eh gedacht;
Der Abend wiegte schon die Erde
Und an den Bergen hing die Nacht
Schon stand im Nebelkleid die Eiche
Ein aufgetürmter Riese, da,
Wo Finsternis aus dem Gesträuche
Mit hundert schwarzen Augen sah.
Der Mond von einem Wolkenhügel
Sah kläglich aus dem Duft hervor;
Die winde schwangen leise Flügel
Umsausten schauerlich mein Ohr
Die Nacht schuf tausend Ungeheuer
Doch frisch und fröhlich war mein Mut
In meinen Adern welches Feuer!
In meinen Herzen welche Glut!
Dich sah ich, und die milde Freude
Floß von dem süßen Blick auf mich;
Ganz war mein Herz an deiner Seite
Und jeder Atemzug für dich.
Ein rosafarbenes Frühlingswetter
Umgab das liebliche Gesicht,
Und Zärtlichkeit für mich - ihr Götter!
Ich hofft es, ich verdient es nicht!
Doch, ach schon mit der Morgensonne
Verengt der Abschied mir das Herz
In deinen Küssen welche Wonne!
In deinem Auge welcher Schmerz!
Ich ging und du standst und sahst zu Erden
Und sahst mir nach mit nassen Blick:
Und doch welch Glück geliebt zu werden!
Und lieben, Götter, welch ein Glück!
7.KHÚC HÁT THÁNG NĂM
Kỳ diệu thiên nhiên
Hồn ta rạng rỡ
Đồng vui hớn hở
Mặt trời đang lên.
Ta thấy trên cành
Bừng lên vẻ đẹp
Cả ngàn giọng hát
Cất tự bờ xanh.
Vui vẻ, hân hoan
Chất trong lồng ngực
Niềm vui, hạnh phúc
Đất với trời xanh.
Ô tình! Ô tình!
Như vàng tươi sáng
Đám mây buổi sáng
Đằng kia dâng lên.
Và em trao anh
Nụ cười, ánh mắt
Dường như khoe sắc
Cả cõi trần gian.
Này em, này em
Ta yêu em quá
Mắt em rạng rỡ
Xin hãy chung tình.
Ngọt ngào tiếng chim
Hót trong buổi sáng
Và hoa hồng thắm
Đang tỏa mùi hương.
Và ta yêu em
Bằng dòng máu nóng
Em là cuộc sống
Là tháng ngày xanh.
Lời hát cất lên
Và thêm điệu múa
Đấy là tất cả
Tình yêu chúng mình.
Mayfest
Wie herrlich leuchtet
Mir die Natur!
Wie glänzt die Sonne!
Wie lacht die Flur!
Es dringen Blüten
Aus iedem Zweig,
Und tausend Stimmen
Aus dem Gesträuch,
Und Freud und Wonne
Aus ieder Brust.
O Erd o Sonne
O Glück o Lust!
O Lieb’ o Liebe,
So golden schön,
Wie Morgenwolken
Auf ienen Höhn;
Du segnest herrlich
Das frische Feld,
Im Blütendampfe
Die volle Welt.
O Mädchen Mädchen,
Wie lieb’ ich dich!
Wie blinkt dein Auge!
Wie liebst du mich!
So liebt die Lerche
Gesang und Luft,
Und Morgenblumen
Den Himmels Duft,
Wie ich dich liebe
Mit warmen Blut,
Die du mir Jugend
Und Freud und Muth
Zu neuen Liedern,
Und Tänzen giebst!
Sey ewig glücklich
Wie du mich liebst!
8.TÌNH YÊU MỚI, CUỘC ĐỜI MỚI
Con tim của ta ơi, có điều gì
Đã xảy ra làm mi buồn đến thế?
Cuộc đời mới lại hồi sinh mạnh mẽ
Làm cho ta không thể nhận ra.
Những gì xưa yêu giờ đã trôi qua
Xưa khát khao để giờ mi rầu rĩ
Đâu rồi tĩnh lặng, đâu vẻ vô tư
Con tim ơi, sao mi buồn đến thế?
Vẻ đẹp trẻ trung biến mi thành nô lệ
Vẻ dịu dàng, thùy mị, nét thơ ngây
Ánh mắt rực lửa, khao khát, gọi mời
Quyến rũ mi cho đến ngày xuống mộ
Liệu mi có muốn quay về lần nữa
Hay mong thoát ra khỏi cảnh tù đày
Nhưng vẻ đam mê, ánh mắt gọi mời
Chao ôi, muốn được quay về lần nữa!
Ta bất lực, bị bùa mê quyến rũ
Vây quanh ta dù sợi chỉ mong manh
Nhưng làm cho ta không nhận ra mình
Và ta vui với cuộc đời nô lệ.
Không mong muốn, không còn sức lực nữa
Ta thèm yêu, ta khao khát nỗi buồn
Muốn sống trong câu chuyện cổ thần tiên
Tình yêu ơi, thôi ta đành vậy nhé.
Neue Liebe, neues Leben
Herz, mein Herz, was soll das geben?
Was bedranget dich so sehr?
Welch ein fremdes, neues Leben!
Ich erkenne dich nicht mehr.
Weg ist alles, was du liebtest,
Weg, warum du dich betrubtest,
Weg dein Fleiss und deine Ruh –
Ach, wie kamst du nur dazu!
Fesselt dich die Jugendblute,
Diese liebliche Gestalt,
Dieser Blick voll Treu und Gute
Mit unendlicher Gewalt?
Will ich rasch mich ihr entziehen,
Mich ermannen, ihr entfliehen,
Fuhret mich im Augenblick,
Ach, mein Weg zu ihr zuruck.
Und an diesem Zauberfadchen,
Das sich nicht zerreissen lasst,
Halt das liebe, lose Madchen
Mich so wider Willen fest;
Muss in ihrem Zauberkreise
Leben nun auf ihre Weise.
Die Verandrung, ach, wie gross!
Liebe! Liebe! lass mich los!
9.CHÚA RỪNG
Người phóng ngựa dưới sương, trong rừng tối
Trong tay người đứa con trai bé dại
Người vỗ về, sưởi ấm đứa con trai
Đứa con sợ hãi, nức nở khôn nguôi.
“Con trai ơi sao con lo lắng vậy?”
“Chúa rừng trước mắt con, cha có thấy?
Ngài đội vương miện, khoác áo choàng đen?”
“Con ơi đấy là chiếc bóng trong sương”.
“Con trai ơi, con hãy nghe lời cha
Nhiều niềm vui trong xứ sở bao la
Hoa cỏ, bạc vàng cùng bao châu ngọc
Và trong rương có bao quần áo đẹp”
“Cha ơi Chúa rừng ghé bên tai con
Rằng nhiều niềm vui, châu báu, bạc vàng”
“Con ơi đấy đâu phải lời của Chúa
Mà tiếng lá rì rào theo ngọn gió”.
Về theo cha, dưới bóng mát cây sồi
Con sẽ gặp những chị gái tuyệt vời
Trên sông Reihn có các nàng tiên cá
Sẽ múa hát, ru con vào giấc ngủ”.
“Cha ơi cha có nhìn thấy Chúa rừng
Gọi các nàng tiên từ trong bóng đêm?”
Không đâu con ơi, cha nhìn thấy hết
Những cây ánh bạc cúi mình xuống đất”.
“Cha yêu con, vẻ đẹp quyến rũ cha
Cha sẽ dùng sức mạnh nếu không nghe”.
“Cha ơi, cha ơi Chúa rừng đã tới
Ngài ôm choàng làm con không thở nổi!”
Người cha sợ hãi, thúc ngựa vội vàng
Trong tay người đứa bé đang kêu rên...
Về đến nhà với vẻ đầy gấp gáp
Và đứa con trên tay người đã chết.
Erlkönig
Wer reitet so spät durch Nacht und Wind ?
Es ist der Vater mit seinem Kind;
Er hat den Knaben wohl in dem Arm,
Er faßt ihn sicher, er hält ihn warm.
"Mein Sohn, was birgst du so bang dein Gesicht?"
"Siehst Vater, du den Erlkönig nicht?
Den Erlenkönig mit Kron und Schweif?"
"Mein Sohn, es ist ein Nebelstreif"
"Du liebes Kind, komm, geh mit mir!
Gar schöne Spiele spiel ich mit dir;
Manch bunte Blumen sind an dem Strand,
Meine Mutter hat manch gülden Gewand."
"Mein Vater, mein Vater, und hörest du nicht,
Was Erlenkönig mir leise verspricht?"
"Sei ruhig, bleibe ruhig, mein Kind
In dürren Blättern säuselt der Wind"
"Willst, feiner Knabe, du mit mir gehn?
Meine Töchter sollen dich warten schon;
Meine Töchter führen den nächtlichen Reihn
Und wiegen und tanzen und singen dich ein."
"Mein Vater, mein Vater, und siehst du nicht dort
Erlkönigs Töchter am düstern Ort?"
"Mein Sohn, mein Sohn, ich seh es genau:
Es scheinen die alten Weiden so grau."
"Ich liebe dich, mich reizt deine schöne Gestalt;
Und bist du nicht willig, so brauch ich Gewalt."
"Mein Vater, mein Vater, jetzt faßt er mich an!
Erlkönig hat mir ein Leids getan!"
Dem Vater grauset's, er reitet geschwind,
Er hält in den Armen das ächzende Kind,
Erreicht den Hof mit Mühe und Not;
In seinen Armen das Kind war tot.
10.LỜI CHÀO CỦA HỒN XƯA
Từ tháp cổ bên sông
Thấy con thuyền đơn lẻ
Hồn một thuở vẫy vùng
Nhắn lời cùng hậu thế:
“Thân xác ta đã từng
Cùng con tim, khối óc
Mạnh mẽ tận trong xương
Và chén đầy đã rót.
Nửa đời trên sóng nước
Giờ nghỉ trong yên bình.
Hãy đi về phía trước
Và cứ thế, luôn luôn!”
Geistes-Gruß
Hoch auf dem alten Turme steht
Des Helden edler Geist,
Der, wie das Schiff vorübergeht,
Es wohl zu fahren heißt:
"Sieh, diese Sonne war so stark,
Dies Herz so fest und wild,
Die Knochen voll von Rittermark,
Der Becher angefüllt;
Mein halbes Leben stürmt ich fort,
Verdehnt die Hälft in Ruh,
Und du, du Menschenschifflein dort,
Fahr immer, immer zu!"
11..TÌM THẤY
Tôi bước đi vô rừng
Chỉ đơn giản cho mình
Không kiếm tìm gì cả
Mục đích chẳng đi tìm.
Tôi thấy trong bóng râm
Một cây hoa đứng đấy
Như đôi mắt hút hồn
Như ngôi sao nhấp nháy.
Tôi định đưa tay bẻ
Nhưng cây hoa thầm thĩ:
“Ta phải chết rồi sao
Số phận ta là thế?”
Tôi bèn nghĩ ra cách
Đào cây hoa cả gốc
Rồi mang về khu vườn
Bên cạnh ngôi nhà đẹp.
Tôi trồng hoa lần nữa
Ở một nơi lặng lẽ
Giờ cây tốt tươi, và
Nở hoa như trước đó.
Gefunden
Ich ging im Walde
So vor mich hin,
Und nichts zu suchen,
Das war mein Sinn.
Im Schatten sah ich
Ein Blümlein stehn,
Wie Sterne blinkend,
Wie Äuglein schön.
Ich wollt es brechen,
Da sagt' es fein:
Soll ich zum Welken
Gebrochen sein?
Mit allen Wurzeln
Hob ich es aus,
Und trugs zum Garten
Am hübschen Haus.
Ich pflanzt es wieder
Am kühlen Ort;
Nun zweigt und blüht es
Mir immer fort.
12.HOA HỒNG HOANG
Chàng trai thấy bông hồng
Bông hồng giữa đồng hoang
Tuyệt vời như buổi sớm
Chàng vội vàng chạy đến
Niềm vui ngập cõi lòng
Bông hoa hồng đỏ thắm
Bông hồng giữa đồng hoang.
Chàng nói: “Ta ngắt em
Bông hồng giữa đồng hoang”
Hoa rằng: “Gai đâm buốt
Để chàng nhớ về em
Mặc dù em chẳng thích”
Bông hoa hồng đỏ rực
Bông hồng giữa đồng hoang.
Chàng trai bẻ bông hồng
Bông hồng giữa đồng hoang
Hoa dùng gai chống lại
Nhưng làm sao cản nổi
Cố gắng chỉ hoài công
Bông hoa hồng đỏ chói
Bông hồng giữa đồng hoang.
Heideröslein
Sah ein Knab ein Röslein stehn,
Röslein auf der Heiden,
War so jung und morgenschön,
Lief er schnell, es nah zu sehn,
Sah's mit vielen Freuden.
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
Knabe sprach: „Ich breche dich,
Röslein auf der Heiden!“
Röslein sprach: „Ich steche dich,
Dass du ewig denkst an mich,
Und ich will's nicht leiden.“
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
Und der wilde Knabe brach
S Röslein auf der Heiden;
Röslein wehrte sich und stach,
Half ihm doch kein Weh und Ach,
Musst es eben leiden.
Röslein, Röslein, Röslein rot,
Röslein auf der Heiden.
13.KHÚC CA BAN CHIỀU CỦA NGƯỜI THỢ SĂN
Anh rảo bước giữa cánh đồng hoang vắng
Súng trong tay anh đã bật khóa nòng.
Thế mà hình bóng dịu dàng của em
Rất ngọt ngào trước mắt anh bỗng hiện.
Anh không biết rằng trong phút dịu êm
Khi trên đồng nhẹ nhàng em rảo bước
Thì hình bóng của anh rất tội nghiệp
Có hiện về trong mơ ước của em?
Con người sống trên thế gian đau khổ
Anh đã từng khắp mọi nẻo lang thang
Đường về phía tây, đường về phía đông
Nhưng con đường đi về em chẳng có.
Một ý nghĩ về em đang vây lấy
Rõ ràng như trăng sáng giữa trời đêm
Cõi lòng anh tràn ngập sự bình yên
Không biết điều gì với anh đã xảy.
Jägers Abendlied
Im Felde schleich ich still und wild,
Gespannt mein Feuerrohr,
Da schwebt so licht Dein liebes Bild,
Dein süßes Bild mir vor.
Du wandelst jetzt wohl still und mild
Durch Feld und liebes Tal,
Und ach, mein schnell verrauschend Bild,
Stellt sich Dirs nicht einmal?
Des Menschen, der die Welt durchstreift
Voll Unmut und Verdruss,
Nach Osten und nach Westen schweift,
Weil er Dich lassen muss.
Mir ist es, denk ich nur an Dich,
Als in den Mond zu sehn;
Ein stiller Friede kommt auf mich,
Weiß nicht, wie mir geschehn.
14.KHÚC DẠ CA CỦA NGƯỜI LỮ THỨ
Trên những núi cao
Bao trùm tĩnh lặng
Và trên những ngọn
Không tiếng rì rào
Chim trong rừng sâu
Thảy đều im ắng
Rồi chúng sẽ dẫn
Em vào giấc sâu.
Wanderers Nachtlied II
Über allen Gipfeln
Ist Ruh,
In allen Wipfeln
Spürest du
5 Kaum einen Hauch;
Die Vögelein schweigen im Walde.
Warte nur, balde
Ruhest du auch.
15.AN ỦI TRONG NƯỚC MẮT
Tại vì sao em buồn
Khi mọi người hạnh phúc?
Nhìn vào đôi mắt em
Biết là em đã khóc.
“Em cô đơn và khóc
Cho nỗi đau riêng mình
Em tuôn dòng nước mắt
Cho nhẹ bớt cõi lòng”.
Hãy vui vẻ hân hoan
Hãy áp vào mái ngực
Những gì từng mất mát
Hãy quên hết nghe em.
“Những người đang hạnh phúc
Sao hiểu được điều này
Đâu phải vì mất mát
Chỉ bỏ lỡ mà thôi”.
Nhưng em còn sức lực
Can đảm và trẻ trung
Rồi đây em giành được
Cho mơ ước thỏa lòng.
“Mọi ước mơ vô ích
Mà có được gì đâu
Chúng như những ngôi sao
Ở trên trời xa tít”.
Đâu cần chi có được
Sao chỉ là sao thôi
Trang điểm cho bầu trời
Bầu trời đêm tuyệt đẹp.
“Ban ngày em chỉ thích
Chăm chú nhìn sao trời
Còn đêm chỉ khóc thôi
Chừng nào còn nước mắt”.
Trost in Tränen
Wie kommts, dass du so traurig bist,
Da alles froh erscheint?
Man sieht dirs an den Augen an,
Gewiss, du hast geweint.
„Und hab ich einsam auch geweint,
So ists mein eigner Schmerz,
Und Tränen fließen gar so süß,
Erleichtern mir das Herz.“
Die frohen Freunde laden dich,
O komm an unsre Brust!
Und was du auch verloren hast,
Vertraue den Verlust.
„Ihr lärmt und rauscht und ahnet nicht,
Was mich, den Armen, quält.
Ach nein, verloren hab ich’s nicht,
So sehr es mir auch fehlt.“
So raffe denn dich eilig auf,
Du bist ein junges Blut.
In deinen Jahren hat man Kraft
Und zum Erwerben Mut.
„Ach nein, erwerben kann ich’s nicht,
Es steht mir gar zu fern.
Es weilt so hoch, es blinkt so schön,
Wie droben jener Stern.“
Die Sterne, die begehrt man nicht,
Man freut sich ihrer Pracht,
Und mit Entzücken blickt man auf
In jeder heitern Nacht.
„Und mit Entzücken blick ich auf,
So manchen lieben Tag;
Verweinen lasst die Nächte mich,
Solang ich weinen mag.“
16.MẤT MÁT ĐẦU TIÊN
Than ôi! Còn đâu ngày tháng tuyệt vời
Của tình yêu trong buổi ban đầu ấy
Than ôi! Có ai dù chỉ một giờ
Của ngày tháng ngọt ngào đem trả lại?
Cứ mỗi ngày cõi lòng ta tê tái
Ta u sầu nhớ lại tháng ngày qua
Nhưng mối sầu thảm chỉ là uổng phí.
Than ôi! Có ai những tháng ngày xưa
Quãng thời gian tuyệt vời đem trả lại?
Erster Verlust
Ach! wer bringt die schönen Tage,
Jene Tage der ersten Liebe,
Ach! wer bringt nur Eine Stunde
Jener holden Zeit zurück!
Einsam nähr’ ich meine Wunde,
Und mit stets erneuter Klage
Traur’ ich um’s verlorne Glück.
Ach! wer bringt die schönen Tage,
Jene holde Zeit zurück!
17.GỬI LILI
Trong thung lũng, trên núi cao tuyết trắng
Bóng hình em luôn hiện trước mắt anh
Anh nhìn thấy em giữa làn mây sáng
Hình bóng của em dâng ngập cõi lòng.
Hãy cảm nhận trong tim dòng máu nóng
Con tim này khao khát hướng về tim
Và để thấy tình yêu phí uổng
Khi chạy trốn khỏi tình.
_____________
*Lili Schönemann (tên thật là Anna Elisabeth Schönemann, 1758 – 1817) – nàng thơ của Goethe.
An Lili
Im holden Tal, auf schneebedeckten Höhen
War stets dein Bild mir nah:
Ich sahs um mich in lichten Wolken wehen,
Im Herzen war mirs da.
Empfinde hier, wie mit allmächtgem Triebe
Ein Herz das andre zieht –
Und daß vergebens Liebe
Vor Liebe flieht.
18.ĐÊM TUYỆT VỜI
Rời ngôi nhà yêu dấu
Cùng với người yêu thương
Rảo bước chân nhẹ nhàng
Tôi vào khu rừng tối.
Trăng chiếu sáng giữa rừng
Cơn gió đêm xào xạc
Hàng bạch dương cúi thấp
Tỏa hương giữa trời đêm.
Vẻ mát lạnh dịu dàng
Đêm mùa hè đẹp quá!
Bốn phía đều lặng lẽ
Hạnh phúc ngập cõi lòng.
Tôi xin dâng cả ngàn
Đêm tuyệt vời như vậy
Cho ông trời để đổi
Chỉ một đêm với em.
Die schöne Nacht
Nun verlaß ich diese Hütte,
Meiner Liebsten Aufenthalt,
Wandle mit verhülltem Schritte
Durch den öden, finstern Wald.
Luna bricht durch Busch und Eichen,
Zephir meldet ihren Lauf,
Und die Birken streun mit Neigen
Ihr den süßen Weihrauch auf.
Wie ergötz ich mich im Kühlen
Dieser schönen Sommernacht!
O wie still ist hier zu fühlen,
Was die Seele glücklich macht!
Läßt sich kaum die Wonne fassen!
Und doch wollt ich, Himmel, dir
Tausend solcher Nächte lassen,
Gäb mein Mädchen Eine mir.
19.SỰ GẦN GŨI CỦA NGƯỜI YÊU
Khi ánh mặt trời lung linh trên biển
Hãy nhớ rằng anh đang nghĩ về em
Khi ánh trăng trong nước nguồn tỏa sáng
Hãy nhớ rằng anh đang nghĩ về em.
Anh nhìn thấy em dù chốn xa xăm
Dù trên con đường bao nhiêu bụi bặm
Dù cây cầu lắc lư trong đêm vắng
Nỗi sợ dâng trong tim kẻ lữ hành.
Anh nghe thấy em khi sóng trào dâng
Nghe tiếng thì thầm trong lời của sóng
Cả khi tiếng chim trong rừng đã lặng
Giữa lặng tờ vẫn nghe thấy lời em.
Dù xa xôi anh vẫn thấy em gần
Dù ở đâu vẫn về em mơ tưởng
Mặt trời lặn và sao trời sẽ sáng
Ôi giá mà anh được ở bên em.
Nähe des Geliebten
Ich denke Dein, wenn mir der Sonne Schimmer
Vom Meere strahlt;
Ich denke Dein, wenn sich des Mondes Flimmer
In Quellen malt.
Ich sehe Dich, wenn auf dem fernen Wege
Der Staub sich hebt;
In tiefer Nacht, wenn auf dem schmalen Stege
Der Wandrer bebt.
Ich höre Dich, wenn dort mit dumpfem Rauschen
Die Welle steigt;
Im stillen Haine geh' ich oft zu lauschen,
Wenn alles schweigt.
Ich bin bei Dir, Du seist auch noch so ferne,
Du bist mir nah!
Die Sonne sinkt, bald leuchten mir die Sterne -
O wärst Du da!
20.MỘ ANACREON
Nơi đây có hoa hồng, có nho và nguyệt quế
Có tiếng bồ câu gù và tiếng ve hát râm ran
Mộ của ai mà lại được bàn tay thánh thần
Chăm chút như thế này? Anacreon yên nghỉ.
Mùa Xuân, mùa Hạ, mùa Thu ông từng vui vẻ
Giờ ngọn đồi chở che cho ông khỏi mùa Đông.
Anakreons Grab
Wo die Rose hier blüht, wo Reben um Lorbeer sich schlingen,
Wo das Turtelchen lockt, wo sich das Grillchen ergötzt,
Welch ein Grab ist hier, das alle Götter mit Leben
Schön bepflanzt und geziert? Es ist Anakreons Ruh.
Frühling, Sommer und Herbst genoß der glückliche Dichter;
Vor dem Winter hat ihn endlich der Hügel geschützt.
http://thotinhgoethe-heine.blogspot.com/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét